Planten hebben water en voeding nodig voor een gezonde groei. Maar hoeveel voeding zit er in het water? Sinds jaar en dag bepalen kwekers en tuinders dit op basis van ervaring en gevoel en van watermonsters die in een extern lab worden geanalyseerd en waarvan de resultaten op zijn vroegst pas na dagen bekend zijn. Hierdoor lopen ze altijd achter de feiten aan.

CE-Line zorgt voor belangrijke verbetering van deze aanpak. Deze scale-up uit Emmeloord heeft een technologie ontwikkeld die het mogelijk maakt om realtime labanalyses uit te voeren op de nutriënten in irrigatie- en drainwater. Directeur Simon Meijer (rechts op de foto): “Onze technologie wordt geïntegreerd in het watersysteem van tuinbouwkassen. Hiermee hebben kwekers altijd actuele data en kunnen ze sneller bijsturen. Dat vertaalt zich in hogere opbrengsten én betere kwaliteit van gewassen. Daarnaast zorgt precisiebemesting dat je minder meststoffen en water nodig hebt.”

Werken met kleine marges

Plantenkwekerij Gitzels is één van de eerste gebruikers van het systeem. Bij het bedrijf in Wervershoof groeien zaden uit tot jonge koolplanten, zoals bloemkool, boerenkool en broccoli. De kweker zet jaarlijks zo’n 160 miljoen jonge planten af bij vollegrondgroentetelers. Ook runt het bedrijf een state-of-the-art R&D afdeling, die nauw samenwerkt met zaad- en veredelingsbedrijven bij het ontwikkelen van nieuwe rassen. Bemesting luistert daarbij nauw, weet directeur Mike Gitzels. Reden waarom hij al langer op zoek was naar een methode om de bemesting van planten continu te monitoren.

Gitzels: “Met name het element stikstof willen we graag exact in de gaten houden. Dat is immers ons gas- en rempedaal om planten te laten groeien of groei af te remmen. Sturing is voor ons essentieel. Onze klanten steken de jonge planten steeds vaker met robots in het land. Van ons verwachten ze dat wij alle planten leveren in precies dezelfde grootte en stevigheid. Onze marges zijn hooguit een centimeter. We kunnen ons daarbij geen fouten permitteren. Er zijn nu wel allerlei methodieken om nutriënten in het water te kunnen meten, zoals strips en sensoren. Maar die zijn tijdrovend en de resultaten geven alleen een indicatie. Wij hebben nauwkeurige meetgegevens nodig die we snel in handen hebben.”

Elkaar inspireren

Vier jaar geleden kwam Gitzels met CE-Line in contact. “Het systeem was destijds nog in de research fase, maar hun verhaal sprak me aan. Het was precies wat we zochten: een systeem dat zeer nauwkeurig werkt en al binnen een dag inzicht geeft in de data.” Toen CE-Line twee jaar geleden een launching customer zocht, waren de lijntjes dan ook snel gelegd. Simon Meijer: “Het was voor ons fantastisch dat Mike precies kon vertellen wat ze wilden en waarom. Zo konden we snel aan de slag.”

De tijd dat je als kweker dagen moest wachten op de analysegegevens ligt hiermee achter ons, voorspelt Simon Meijer. ‘De techniek die we gebruiken bestaat al lang, maar wij hebben deze voor het eerst compact gemaakt en geautomatiseerd. De eerste stap is monitoring: klopt de dosering? Die wordt ook gemeten in het drainwater dat terugkomt uit de kas en wordt hergebruikt. Stap twee is het aanpassen van de dosering op basis van de meetgegevens. We meten tien macro-elementen in het irrigatie- en drainwater, zoals calcium, fosfaat en kalium. Zo kan de kweker per dag zien hoeveel voedingsstoffen de planten opnemen. Met die informatie kan hij nauwkeurig de correlatie van de voedingsopname met de ledverlichting en temperatuur in de kas vaststellen en de dosering en samenstelling van stoffen verder optimaliseren.”

Gitzels zegt al veel te hebben geleerd uit de data. “We geven nu bijvoorbeeld drie keer minder bemesting aan de plant in vergelijking met tien jaar geleden. De gedachte was altijd: biedt maar voldoende nutriënten aan, dan hebben de planten tenminste niet te kort. Maar dat idee is nu volledig aan het omdraaien. Voedsel in overmaat is, net als bij onze mensen, niet goed. Onze data laten zien dat de planten een maximale capaciteit hebben van stoffen die ze kunnen opnemen.”

<Beluister ook onze podcast met Mike Gitzels in de serie De Boer Op.

Steeds meer leren

Uiteindelijk is het de bedoeling de CE-Line techniek aan te sluiten op het doseringsapparaat in de kwekerij, zodat de kweker alleen nog het recept hoeft in te voeren. De rest gaat vervolgens automatisch, zegt Meijer. “Aan de hand van de verkregen feedback kan de kweker het recept bijstellen. Van de klanten bij wie ons systeem al draait, leren we steeds beter wat de effecten zijn en in welke groeifase en bij welk licht de planten de meeste voeding nodig hebben. Die verbanden brengen we in kaart met de bedoeling om tuinders hiermee te gaan helpen.”

Het CE-Line systeem draait in Nederland, maar inmiddels ook in onder meer Noorwegen, Noord-Amerika en Tunesië. Het is toepasbaar bij alle vormen van teelt waar de telers controle willen hebben op de aanwezigheid van meststoffen in water. “Van tomaten tot aardbeien en van veredeling tot vertical farming,” legt Simon uit. “Wij zitten nu in de fase dat we willen laten zien wat kwekers nog meer kunnen met de verkregen data. Zo werken wij toe naar dynamische recepten en het geven van bemestingsadviezen.”

“Enorm boeiend is dat analisten nu allerlei correlaties ontdekken in de data, die je zelf niet zou bedenken. Samen met de WUR onderzoeken we of schommelingen in de macro- en micro-elementen voorspellend zijn voor ziektes. We verzamelen nu over een langere periode data om te kunnen zien op welk moment een ziekte in de plant is ontstaan en waarom. Op basis van deze data zou een kweker in de toekomst een early warning kunnen krijgen dat er iets mis is.”

Rust en duidelijkheid

Mike Gitzels ziet ook dat zijn vak steeds meer data gedreven wordt. Hij is blij dat hij de samenwerking met CE-Line is aangegaan. “Het is een flinke investering geweest, maar wel een die zich uitbetaalt. Niet zozeer financieel, als wel in rust en duidelijkheid. Onze kwekerij levert 40% van de uitgangsmaterialen in Nederland. Als wij geen goede planten leveren, kunnen de vollegrondgroentetelers hun werk niet goed doen. We hebben daarin een grote verantwoordelijkheid. CE-Line is een borging van ons proces. Waar we vroeger vooral op gevoel en intuïtie werkten, kunnen we onze beslissingen nu onderbouwen. Ik ben er ook van overtuigd dat we in de toekomst nog veel meer waarde kunnen halen uit de data. Onze sector gaat nog veel stappen maken!’

<Kijk hier voor een verslag met foto’s van de uitreiking van de Tuinbouw Ondernemersprijs.

Bekijk hieronder de video van de Tuinbouw Ondernemersprijs waarin Simon Meijer de werking van de CE-Line oplossing demonstreert.