De locatie voor het jaarevent was deze keer de sfeervolle eventruimte van de drafbaan in Alkmaar. Gastheer Lars Ruiter, wethouder van Alkmaar, opende de middag en zette meteen de toon. Zijn gemeente beschikt over een groot landelijk gebied en staat voor complexe keuzes op het snijvlak van energie, voedselzekerheid en woningbouw. Zijn oproep: “Zet in op intensievere landbouw, met meer productie op minder ruimte.” Volgens Ruiter is de strijd om ruimte overal voelbaar, en zijn de keuzes hierover altijd politiek. Door slimmer en intensiever te boeren kan ruimte worden vrijgemaakt voor natuur en andere maatschappelijke doelen.

Singapore aan de Noordzee

Keynote spreker Dick Veerman (Foodlog) hield het publiek een spiegel voor. Volgens hem zijn stikstof- en waterproblemen slechts symptomen van een dieper probleem: een gebrek aan regie in de ruimtelijke ordening. “Nederland is als Singapore aan de Noordzee: een dichtbevolkte delta met enorme productie en export, maar te weinig ruimte om alles te kunnen doen wat we willen.”

De landbouw in ons land is volgens hem te ver opgeschaald. We produceren als sector te veel, waardoor de hectaredruk te hoog is geworden. Dit wringt en daarom zijn keuzes nodig. Wat er volgens Veerman moet gebeuren: minder boeren, maar meer met grotere bedrijven. Individueel groter, maar als sector kleiner.” Hij schetste een toekomstscenario met een klein aantal heel grote, innovatieve bedrijven en bedrijven die zich specialiseren.

Probleem is dat de overheid hierin niet de regie pakt. De boeren moeten het oplossen op hun erf. Dat moeten ze doen als collectief, maar het zijn individuele ondernemers: ‘Daarom zijn de boeren boos’. Veerman riep op om boosheid om te zetten in samenwerking: “Juist hier kunnen we schoon boeren. De innovatiekracht van deze regio biedt enorme kansen, laten we die niet verspelen.”

Duurzaamheid als economische motor

Alex Datema, directeur Food & Agri bij Rabobank en voormalig voorzitter van Boer & Natuur, sloot hier naadloos op aan. Volgens hem is het probleem helder: “De sector is te groot geworden voor de ruimte die we hebben.” Maar hij ziet ook perspectief: “We weten welke kant het op moet. Als politiek en sector geen keuzes durven maken, moeten we dat zélf doen.”

Rabobank pleit voor investeringen waarin duurzaamheid economisch rendabel wordt. Datema introduceerde het principe van true value: een prijs die niet alleen de milieu-impact, maar ook duurzame vooruitgang beloont. Daarnaast pleit hij voor een verschuiving van land sparing naar land sharing: landbouw en natuur op hetzelfde stuk grond, om biodiversiteit te versterken.

Nieuwe generatie aan zet

Gedeputeerde Jelle Beemsterboer benadrukte in zijn slotwoord de wereldwijde voorbeeldrol van de Nederlandse landbouw: “De innovatiekracht van deze sector is iets om trots op te zijn en om te koesteren.” Amber Laan (NAJK) bracht de stem van jonge boeren. Ze riep op tot verbinding en duidelijkheid: “We hebben helderheid nodig, ook als dat scherpe keuzes betekent. Alleen dan kunnen agrarische ondernemers met vertrouwen investeren in de toekomst.”

Dank aan Rien van Tilburg

Een bijzonder moment was het afscheid van Rien van Tilburg, sinds de beginjaren bestuurlijk betrokken bij Greenport NHN en de laatste jaren voorzitter van de stuurgroep. Jeroen Noot, directeur Greenport NHN, zette zijn verdiensten in vogelvlucht uiteen. Van Tilburg ontving de Gouden Greenport NHN-speld als dank voor zijn jarenlange inzet. Binnenkort verschijnt op onze website een uitgebreid interview met Rien en Jeroen over zijn nalatenschap en de toekomst van Greenport Noord-Holland Noord.

Bekijk hieronder de foto-impressie van het jaarevent.