In dit project wordt onderzoek gedaan naar onder meer waardplantstatus, schadegevoeligheid en beheersing van stengelaaltjes door middel van inundatie. Doel is te komen tot een strategie voor integraal bodembeheer, waarbij ook kennis wordt toegepast uit andere onderzoeken in de akkerbouw (PPS Beter Bodem Beheer).
WUR ontwikkelt een methodiek waarmee bollenkwekers de bodem duurzaam kunnen verbeteren. Door data te delen kunnen gebruikers van de grond slimme bouwplannen maken, met inachtneming van de problemen van het perceel. Die problemen hebben vaak te maken met aaltjes, zo blijkt uit een knelpuntenanalyse.
Bij de ontwikkeling werkt WUR samen met pilotbedrijven (KAVB), de Boerderij van de toekomst (WUR), adviseurs en onderwijs. De vergaarde kennis moet integraal bodembeheer binnen bereik brengen van bollentelers, zowel huurpercelen als eigen percelen. De nieuwe methodiek zullen we delen via onder meer workshops en (te ontwikkelen) lesmodules.
Kick-off PPS-project Bollen, Bodem & Aaltjes: Integraal aangepakt, vond plaats in mei 2022.
Voor duurzaam bodembeheer is het essentieel om de gebruiksgeschiedenis van een perceel te kennen. Door de bestaande samenwerking tussen huurders en verhuurders in kaart te brengen, willen we komen tot een lijst met aanbevelingen voor huurders en verhuurders bij het maken van afspraken over duurzaam bodembeheer. Ook onderzoeken we of het bodemkwaliteitsplan (BKP) kan worden uitgebreid voor integraal bodembeheer in de bollensector.
Het plan geeft advies voor het beheer van percelen, met oog voor biologische, chemische en fysische bodemeigenschappen. Zes pilotbedrijven zijn geselecteerd voor de uitwerking.
Vertrekpunt is Best4Soil, een open toegang-database die is ontwikkeld om telers te helpen met het maken van vruchtwisselingschema’s voor preventie en beheersing van bodemgebonden ziekten bij de vijf belangrijke bolgewassen. Gedurende het project is het de bedoeling dat we de database uitbreiden met andere bolgewassen en combinaties van gewassen.
Voor de verwerving van nieuwe kennis over bodemaaltjes zijn de eerste stappen gezet. In het project zijn de volgende onderzoeken uitgevoerd:
Met Aeres Hogeschool hebben we (via de SIA Regeneratieve open teeltsystemen) een training georganiseerd voor erfbetreders. Deelnemers gaven aan dat de kennis van pas komt bij het advieswerk. (Zie nieuwsbericht.) In ontwikkeling is een module voor de Bollenacademie. Voor 2024-25 staan workshops in de planning en delen we kennis op diverse evenementen.
Ontwikkeling checklist samenwerking
Omdat meerdere sectoren dezelfde percelen gebruiken (akkerbouw, veeteelt, bollenteelt), zijn voor duurzaam bodembeheer duidelijke en langdurige afspraken essentieel. De PPS BBA inventariseert huidige samenwerkingsvormen en stelt aanbevelingen op voor goede afspraken over duurzaam bodembeheer. Ook wordt gewerkt aan een plan voor gegevensdeling.
Daarnaast wordt onderzocht hoe het bestaande bodemkwaliteitsplan kan worden aangepast voor gebruik in de bollenteelt, ook op huurland. Hierbij staat een integrale benadering van de bodem centraal (fysisch, chemisch, biologisch).
Kennisontwikkeling aaltjes
In het project wordt ook nieuwe kennis verzameld over bodemaaltjes die schadelijk zijn voor de bollensector. In 2024 vond een veldproef plaats in de Noordoostpolder, gericht op het vrijlevende aaltje Paratrichodorus anemones. Onderzocht is welke maatregelen schade beperken en of het aaltje zich vermeerdert op veelgebruikte rotatiegewassen met lelie. Dit draagt bij aan strategieën voor slimme gewasrotatie.
Ook is het rapport ‘Inundatie van alle kanten belicht’ verschenen, met een overzicht van de effecten van inundatie op bodemkwaliteit. Verder worden proeven uitgevoerd naar de effectiviteit van inundatie tegen stengelaaltjes in zware grond en worden telers geïnterviewd over hun praktijkervaringen.
Delen kennis
In samenwerking met Aeres Hogeschool zijn trainingen gegeven aan teeltadviseurs over bodemonderwerpen zoals bodemleven en bodemgezondheid. Deelnemers waren enthousiast en gaven aan dat de opgedane kennis nuttig is voor hun werk. Daarnaast is op initiatief van de Bollenacademie een lesmodule over integraal bodembeheer ontwikkeld voor bollensector-medewerkers en MBO-studenten, met extra aandacht voor het belang van goed bodembeheer, ook op huurland.
