1.    Hoe zie jij de toekomst voor je als agrarisch ondernemer?

“Er zijn heel veel aspecten die invloed hebben op onze bedrijfsvoering. Het lukt ons nog altijd om te ondernemen en we zien voldoende kansen. Maar het huidige overheidsbeleid maakt het wel steeds lastiger om aan alle eisen te voldoen. Met een groep kwekers zijn we al een aantal jaren bezig met het verminderen van het middelengebruik. Ook wij willen graag groen telen met zo weinig mogelijk bestrijdingsmiddelen. Alleen valt het nog niet mee om helemaal zonder middelen ons product te produceren, zodanig dat het aan alle hoge eisen voldoet om te kunnen exporteren. Op dit moment ligt de focus in onze bedrijfsvoering op optimaliseren. Dat heeft er ook mee te maken dat het erg lastig is om voldoende vakbekwaam personeel te vinden om verdere groei te realiseren.”

2. De oorlog in Oekraïne heeft verstrekkende geopolitieke gevolgen. Zo is ook de export van bollen naar Rusland niet toegestaan. Hoe pakt dit uit voor de sector?
 
“De oorlog heeft zeker gevolgen voor ons. De sector staat nu nog niet echt onder druk, maar voor de komende lelieoogst maken we ons wel enige zorgen. Een aantal grote binnenlandse broeiers hebben bollen ingekocht. Maar omdat het broeien met de huidige gasprijzen haast niet rendabel te krijgen is, zit het er dik in dat ze die gaan doorverkopen. Je krijgt dan ineens veel bollen op de markt en dat drukt de prijs.”

3. Bedrijfsopvolging in agrarische bedrijven is in Nederland een groot probleem. Uit cijfers van het CBS blijkt dat maar 41% van de agrarische bedrijven een bedrijfsopvolger heeft. Zie jij dit ook en waar liggen volgens jou de knelpunten?

“Onze bedrijfsvoering is behoorlijk veranderd in vergelijking met een 20 jaar geleden. Tegenwoordig moet je van zoveel meer dingen verstand hebben dan alleen de teelt en het handelen. Naast dat er alsmaar meer regelgeving bij komt, moet je als ondernemer steeds grotere risico’s nemen. Dit terwijl de beloning die daar tegenover staat niet altijd daarmee in overeenstemming is. Op dit moment zitten mijn neef Nick en ik nog met een klein aandeel in de bv. We zijn nu aan het kijken hoe we het bedrijf over een paar jaar volledig kunnen overnemen. Dit is een lastig proces en gaat stap voor stap.” 

4. Eens of niet eens: Het ontbreekt veel jonge boeren en tuinders aan duidelijk toekomstperspectief.

Eens. Ik heb sterk de indruk dat de regering werkelijk geen idee heeft  wat zich allemaal afspeelt op het platteland. Dit is gedeeltelijk onze eigen schuld, omdat we als agrarisch ondernemers altijd druk zijn met ons bedrijf en geen tijd vrij maken om bijvoorbeeld in besturen van lokale partijen te gaan zitten. Er valt gelukkig nog te ondernemen, maar de steeds veranderende regels en het wegvallen van gewasbeschermingsmiddelen maken het er niet gemakkelijker op.

5. Wat is de belangrijkste boodschap die je wilt vertellen aan overheid, bestuurders en politiek?

“Kom met duidelijke en redelijke regelgeving waar wij als ondernemers mee vooruit kunnen.”

Meepraten over de toekomst van de agrisector?

Donderdag 6 oktober 2022 is de Greenport NHN conferentie in Museum Broeker Veiling, met als thema: ‘Ondernemen met toekomst’. Bekijk hier het programma en meld je aan!