Waar energiebeheer vroeger nauwelijks aandacht vroeg, is het vandaag de dag een strategisch speerpunt. De agrarische sector is namelijk niet alleen grootverbruiker, maar ook grootschalig opwekker van energie. Het overbelaste elektriciteitsnet maakt teruglevering steeds moeilijker, waardoor ondernemers genoodzaakt zijn slimmer om te gaan met energie: lokaal opslaan, verbruik spreiden en samenwerken met anderen.

“De enige manier om vooruit te komen is door samen te werken,” benadrukte Wouter Veefkind, projectleider bij Fieldlab Waterstof in Agri, in zijn openingswoord. Die oproep vormde de rode draad van de bijeenkomst: alleen door kennis te delen en samenwerking te zoeken, kunnen ondernemers inspelen op de veranderende energiemarkt.

Energiehubs: Samen sterk

Robin Bäcker van Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord (ONHN) lichtte toe hoe samenwerking tussen bedrijven op bedrijventerreinen versterkt kan worden via het nationale programma waaraan ONHN meewerkt. Eén van de mogelijkheden is het gezamenlijk opwekken, opslaan en uitwisselen van energie binnen zogeheten energiehubs. Dit verlaagt de druk op het net én versterkt de onderlinge samenwerking en veerkracht van bedrijven.

>Meer informatie op NHNBedrijventerreinen.nl

Ook agrarische ondernemers buiten de traditionele bedrijventerreinen kunnen hierbij aanhaken. Juist boerenbedrijven beschikken vaak over een overschot aan duurzaam opgewekte energie. Door samenwerking kunnen zij hier meer waarde uit halen. Jeroen Noot van Greenport Noord-Holland Noord onderstreepte dat dit soort collectieven ook buiten bedrijventerreinen haalbaar zijn en dat het loont om die mogelijkheden te verkennen.

Waterstof als buffer

Een andere kansrijke ontwikkeling is de inzet van waterstof als energiebuffer. Jeroen Jansen van Repowered gaf een inkijkje in het project H2 Hollandia in het Drentse Nieuw-Buinen. Hier wordt groene waterstof geproduceerd met energie van een naastgelegen 115 Mw zonnepark. Omdat het zonnepark niet alle stroom kan terugleveren vanwege een beperkte aansluiting, wordt een deel omgezet in waterstof. Hoewel deze technologie nog niet volledig concurrerend is met fossiele brandstoffen, biedt ze wel een veelbelovend toekomstperspectief. Waterstof kan namelijk energie opslaan op momenten dat de zon schijnt of het hard waait, en die later gebruiken wanneer de vraag piekt.

Batterijopslag: geen oplossing op zichzelf

Ook batterijtechnologie kwam aan bod. Volgens Eloy de Kort van Customized Energy Systems is een batterij alleen rendabel als deze wordt gecombineerd met gedragsverandering en een slim energiemanagementsysteem (EMS). De technologie ontwikkelt zich snel: de energiedichtheid neemt toe, terwijl de kosten dalen. Dit maakt investeringen in batterijen steeds interessanter – mits goed doordacht en ingebed in een breder systeem.. Wit Flowerbulbs zet de batterij in voor peakshaving als de bollen gedroogd worden en de rest van het jaar om het stroomnet te balanceren.

Praktijkvoorbeeld: Wit Flowerbulbs

De kennissessie vond plaats bij Wit Flowerbulbs, een vooruitstrevende bollenteler die al ver is met duurzaam energiebeheer. Op de daken liggen 5400 zonnepanelen en de overtollige stroom wordt opgeslagen in twee batterijen van elk 1,1 MWh. Daarnaast maakt het bedrijf gebruik van innovatieve technieken zoals gelijkstroomventilatoren, een dubbeldak-constructie voor warmteterugwinning, ammoniakkoeling (voor gelijktijdig koelen en verwarmen), en een warmwaterbuffer voor hergebruik van restwarmte. Onder leiding van Peter Wit kregen de deelnemers een rondleiding langs deze duurzame toepassingen.

De kracht van collectief denken

De energietransitie is niet alleen een technisch vraagstuk, maar vooral een organisatorische uitdaging. Voor agrarische ondernemers is het essentieel om energiebeheer collectief op te pakken. Of het nu gaat om boerenbedrijven of ondernemingen op bedrijventerreinen: samenwerking, kennisdeling en slimme verbindingen zijn de sleutel tot toekomstbestendig ondernemen.