Ibren Feijen deed zijn onderzoek in het kader van een afstudeeropdracht voor de master Sustainable Energy System Management aan de Hanzehogeschool Groningen. Inmiddels is hij werkzaam voor New Energy Coalition waar hij zich bezighoudt met het versnellen van de energietransitie. Veel vraagstukken die hier van toepassing zijn, gelden ook voor de landbouwsector en – in dit geval – bloembollenbedrijven. Als voorbeeld noemt Ibren het probleem van de netcongestie. “Ons elektriciteitsnetwerk is niet toereikend voor het huidige gebruik. Duurzaam opgewekte stroom kan niet worden gedistribueerd. Dat vormt een obstakel voor verduurzaming van de landbouwsector: de opgewekte stroom kan het netwerk niet op. Op die manier is het lastig om je verdienmodel rond te krijgen.”
Lokaal opwekken van waterstof
Een andere vertragende factor voor de energietransitie zijn de kosten voor toepassing van waterstof. Het lokaal opwekken van waterstof biedt grote mogelijkheden voor de landbouwsector. Alleen zijn de kosten van de waterstof in veel gevallen hoger dan het gebruik van diesel. Maar ook als waterstof prijstechnisch de concurrentie met diesel aan zou kunnen gaan, dan nog ligt er een drempel voor de agrariër vanwege de kosten voor de benodigde waterstofinfrastructuur.
In zijn onderzoek heeft Feijen onderzocht hoe waterstof andere energiebronnen kan vervangen. “Maar eigenlijk moet je verder kijken. Denk aan warmte- en koudeopslag. Dat kan voor agrariërs die vaak seizoenspieken kennen in opwek en gebruik van energie best interessant zijn.“
“Omdat er nog geen bestaande waterstofketen is, ben je genoodzaakt om individuele oplossingen te zoeken. Dat is best kostbaar. Daarbij komt dat je heel veel opslagcapaciteit nodig hebt. Ook dat maakt het lastig om een rendabele businesscase te maken.”
Kennis in de praktijk brengen
Waterstof kan een belangrijke rol spelen in de energietransitie, maar is geen doel op zich, stelt Feijen. “Waterstof is een middel om te verduurzamen. De vraag is hoe we het nuttig kunnen inzetten. Een deel van mijn werk bestaat uit het praten met agrariërs. Om er achter te komen wat ze nodig hebben om te versnellen met verduurzamen. Natuurlijk ondersteunen we ook met analyses, modellen en concepten, maar uiteindelijk moet het allemaal op het erf in de praktijk worden gebracht. Daarom stemmen we onze projecten zoveel mogelijk af op de vraag vanuit de sector.”
Die sector bestaat trouwens niet alléén uit agrarische bedrijven; technische leveranciers zijn minstens zo belangrijk. “Ook met hen zijn we in gesprek. Beetje bij beetje verzamelen we zo steeds meer informatie, op basis waarvan we weer nieuwe stappen kunnen zetten. Langzaam maar zeker groeien we naar een energiesysteem dat in onze vraag voorziet met duurzame energie. Met een goed opslagsysteem als oplossing voor momenten van onbalans tussen vraag en aanbod.”
>Download hier het verslag van het afstudeerproject ‘Waterstof in de bloembollensector’